Van een boerderij naar een coöperatie?

Het staat al in de bijbel: delen is vermenigvuldigen. Maar hoe dan? Ricardo Semler (Brazilië) is er heel succesvol mee geworden, zou het ook voor een boerderij werken?

Dit artikel gaat over onze boerderij die heel graag wil groeien maar ook meerdere generaties mee mag gaan. Ondanks Rianne en ik (Bartele) jong en sterk zijn kunnen we de groei niet uit eigen handen en voor eeuwig creëren. Daarom hebben we een concept plan gemaakt waarin we de geldstromen van de boerderij veranderen in een coöperatie, waarin iedere tak een 'ondernemer' heeft en samenwerkt in het geheel. We geloven namelijk dat iedereen geniaal kan zijn en dat de mensen de boerderij uiteindelijk geniaal maken. 

Artikel geschreven door Bartele Holtrop. Mede eigenaar van V.O.F. Boer Bartele

De casus in vogelvlucht.

We hebben een biologische boerderij, in eerste instantie produceren we een hoge kwaliteit melk. Dat doen we op een manier waarop planten en dieren zo met elkaar samenwerken dat het vooraltijd kan bestaan. Onze boerderij bied veel meer dan alleen maar het produceren van melk. Zo ontvangen we veel gasten op de speelboerderij die daar op hun beurt genieten van alle rijkdom die een boerderij te bieden heeft. 

We vinden het ook bijna egoïstisch als we de boerderij alleen voor onszelf houden. Het is een plek die veel (veel) meer kan creëren dan we nu doen. Als voorbeeld: De boerderijwinkel verkoopt producten van de boerderij (en de boeren uit de omgeving). Het thema restaurant waarin we rechtstreeks koken voor groepen mensen. Een groente tuin, welke producten produceert voor de gasten, de winkel, de speelboerderij en het thema restaurant avonden. Of zorg voor mensen die niet mee kunnen komen in de maatschappij en ga zo maar door. Dit kan allemaal zonder grote investeringen. De kachel staat al aan, de keuken is ingericht en we hebben een marketingteam. 

Als we onze boerderij goed kunnen delen, blijft een het een dynamisch bedrijf wordt het een plek voor veel meer mensen dan ons zelf, kan het meerdere generaties bestaan.

Nu heb ik geleerd dat het (voor mij) onmogelijk is om 3 dingen goed te doen. Toen Rianne nog aan het werk was voor de GGD. Draaide de melkveehouderij en de speelboerderij even goed als de melkveehouderij alleen. De speelboerderij nam zoveel tijd, dat de melkveehouderij minder aandacht kreeg waarmee beide takken bij elkaar opgeteld maar een kleine plus maakte, maar geen verdubbeling gaf.

Toen Rianne het stokje overnam en stopte bij de GGD, draaiden de melkveehouderij en de speelboerderij automatisch beter. Uit deze ervaring weten we dat het mensen zijn die iets tot leven brengen. Het heeft geen zin om andere dingen te ondernemen als er geen mensen zijn die dit doen vanuit hun eigen passie. Want een bedrijfstak draaien vraagt om veel meer dan alleen tijd. Het vraagt om aandacht, liefde, vertrouwen en inzicht op het juiste moment. 

Nu hoor ik je al denken dit is een utopie: Je vindt nooit mensen die met dezelfde passie aan jullie bedrijf werkt, maar ik ben op zoek naar een manier die wel werkt. 

Om te groeien moeten we samenwerken.

Wij geloven dat iedereen geniaal kan zijn. Maar om geniaal te worden… In de boeken die ik heb gelezen over psychologie en menselijk gedrag komen een paar bevindingen die onderdeel kunnen zijn van succes.

Hoe wordt je team geniaal?

Zorgen over de Basis

Het klinkt logisch en het is ook zeker laaghangend fruit, maar wel belangrijk om te noemen. Basis behoeften zoals een wonen, eten, drinken en energie rekeningen moeten gedekt zijn met “een basisinkomen". Als mensen zich zorgen maken over de basisbehoeften zullen ze een groot gedeelte (80%) van hun capaciteiten gebruiken voor zorgen. Door deze zorgen zijn ze niet oplossingsgericht en zullen ze niet bezig zijn met opbouwen.  

De basisbehoeften zijn voor veel mensen ook de reden om te blijven zitten waar ze zitten terwijl ze veel meer zouden kunnen toevoegen aan de wereld of gelukkiger kunnen zijn.

Gezien worden

Volwassen worden gaat niet altijd van een leien dakje. Misschien heb je het wel eens gehoord, maar als iemand in zijn jeugdjaren 0-4 geen liefde en van  4-11 jaar niet gezien wordt door (met name) zijn/haar ouders. Zal hij of haar leven lang gedrag vertonen om gezien te worden. Wat in de eerste jaren mis is gegaan kan (zover ik weet) niet opgelost worden. Maar dat maakt niet dat deze mensen niet geniaal kunnen zijn. Als je mensen waardeert om de toevoeging aan het totaal, worden ze van grote waarde voor het hele team. 

Moeite van het luisteren waard.

Als iemand keuzes maakt in het bedrijf die jij niet begrijpt, moet je er wel van uit gaan dat ze de keuzes maken omdat ze ervan overtuigd zijn dat het de juiste is. Omdat ze vanuit liefde keuzes maken voor het bedrijf is het altijd de moeite van het luisteren waard.  

Een voetbalelftal zal ook niet goed werken met alleen keepers of alleen aanvallers. De combinatie maakt een winnend team. Als niemand in de groep ziet of bespreekt wat je doet, zul je doven. Gezien worden is een van de basisvoorwaarden om geniaal te worden.  

Geen verantwoordelijkheid, een doodzonde?

Dit onderdeel kan ik niet (heel) vriendelijk vertellen. Er staat niet dat je absurd hard moet werken, of je zelf straf moet geven. Mijn excuus als je je beledigd voelt. Toch is het volgens mij essentieel om geniaal te worden. 

Geen verantwoordelijkheid, lekker makkelijk zou je denken. Maar niks is volgens mij minder waar. Verantwoordelijkheid staat voor mij namelijk gelijk aan eigenwaarde en persoonlijke groei. Groeien is een basis voorwaarden om geniaal te worden en gelukkig te zijn. 

Als jij een probleem kunt/mag doorgeven aan een ander, groei je niet.

Stel je werkt voor een baas en er ontstaat een probleem. Vaak wordt het probleem doorgegeven aan de persoon die “boven” jou staat. Ondanks dat het heel vriendelijk lijkt van de persoon boven je, is het een doodzonde. Je wordt namelijk niet gedwongen tot een oplossing en geeft hiermee de kans om te groeien weg. Je krijgt ruimte om te zeuren terwijl je prima in staat bent om complexe problemen op te lossen. Dat doe je thuis ook.

Je bent tot veel meer in staat, alleen ben je helemaal zelf verantwoordelijk om dat ook te behalen. Jouw eigen overtuiging is je beperking en let op: deze overtuiging is een programmering vanuit je omgeving. Ik schrijf hier niet dat je sneller of harder moet werken, maar wel dat je veel meer kunt dan je eigen overtuiging. 

Ik werk al zo hard…. richt het dan slimmer in.

Ik kan niet sneller... koop dan een fiets.

Dit kan ik niet…. leer het dan. 

Ik ben te oud….gedraag je dan jonger.

Ik heb het te druk... kijk dan wat essentieel is.

Ik snap dit niet….zoek dan informatie om het te snappen.

Het klinkt makkelijk en dat is het ook! Hierin mag je gerust de tijd nemen om het te leren. Het gaat erom dat je begrijpt dat je groei je eigen verantwoordelijkheid is en niet die van je ouders, je partner, de overheid of je baas. 

Tijd om te groeien

Bij het oprichten van een bedrijf wordt vaak vergeten (dat deed ik zelf ook) dat een bedrijf ook de tijd nodig heeft om te groeien. Veel mensen maken mooie plannen die wel realistisch zijn maar niet in het eerste jaar van een onderneming. 

Ik heb er vaker over geschreven. Maar de start van een bedrijf of een nieuw onderdeel in je bedrijf is hetzelfde als de geboorte van een kind. En van een baby kun je niet verwachten dat ze de afwas doen. Dat is precies zo met een bedrijf, een kind van 1 jaar begint te lopen. Een kind van 2 jaar begint te praten. Een kind van 10 jaar kan behoorlijk zelfstandig werken. Zet de groei van een kind in vergelijking met je bedrijf en je zult snappen dat een bedrijf van 10 jaar oud betere resultaten kan halen dan een bedrijf van 1 of 3 jaar oud.  

Het idee: door alle takken samen te laten werken kunnen alle bedrijfstakken en geldstromen de groei van een jong onderdeel ondersteunen. Waarna een nieuwe tak op den duur ook kan bijdragen aan een nieuw onderdeel.

Groeien van 1 naar 2 takken is een verdubbeling van 100% en daarmee heel lastig. Van 2 naar 3 is een groei 33% van 3 naar 4 is groei van 25%

Financieel Eigenaarschap

Denk je dat je het beter weet? Mooi! Dat denken wij ook… Laat het dan ook vooral zien.  

Ondernemende mensen zijn vaak eigenwijze mensen. Gelukkig maar, want deze eigenschap maakt dat je andere dingen kunt creëren, uithoudingsvermogen hebt en buiten gebaande paden kunt denken. Alleen als dit kan met het geld van iemand anders kunnen er hele grote ergernissen ontstaan. Daarom hebben we een formule bedacht waarin je verlies wordt gedragen door de groep. En jijzelf en iedereen in de groep wordt beloond als het ook echt beter gaat. 

Als het een ander goed gaat,

Het bedrijf draait zo goed als alle takken samen, het grote geheel. Eén van de lastigste puzzelstukjes. Hoe ziet de boerderij het belang van een goed draaiende speelboerderij, als ze alleen betaald krijgen vanuit de geproduceerde melk? Hoe ziet de speelboerderij het voordeel van een goed draaiende boerderij als ze alleen betaald wordt vanuit de bezoekers? 

Daarom willen wij gaan kijken naar een winstverdeling: Als jouw onderdeel heel goed draait, is 25% van deze winst een extra inkomen voor de ondernemer zelf. De andere 25% wordt verdeeld onder de andere ondernemers die deelnemen aan onze groep. Zo krijgt de ondernemer van de speelboerderij een gedeelte van een goed draaiende boerderij, maar de ondernemer van de boerderij een gedeelte van een goed draaiende speelboerderij.

Er is ook nagedacht over een verliesverdeling. Als jouw onderdeel verlies draait krijg je geen extra inkomen. Als de andere takken winst draaien, krijg je wel een gedeelte van de vergoeding van de 25%. Alleen wordt met deze verdeling eerst het verlies gecompenseerd. 

Weet waar je mee bezig bent

Ik heb er vaker over geschreven en ik stel heel vaak de vraag, wat ben je in de kern aan het doen. Ik ben namelijk van mening dat als de kern niet helder is, mensen keuzes maken op basis van een verkeerde grondslag. Werken met een verkeerde grondslag is trekken aan een dood paard.  

Vraag jezelf minimaal 3 keer af, waarom doe ik wat ik doe. Wat heeft het voor toegevoegde waarde? Waarom doe ik het zoals ik het doe. En dan nog een keer, waarom doe ik wat ik doe. Herhaal dit zo vaak tot je één antwoord hebt.  

Benoem het positieve

Herken je de ouders aan de zijkant van een voetbalveld die vooral schreeuwen wat er beter kan? Sneller lopen, beter verdedigen enz. Het zal geen overwinning opleveren. 

Probeer het eens andersom en het voetbalteam gaat vliegen. Ook als het lang duurt voordat je team gaat scoren, als je de goede acties benoemt, zullen ze automatisch beter worden in de acties. Iedere speler weet namelijk heel goed als iets niet goed gaat, of ze te langzaam zijn. Ze zullen zich verbeteren, als er iets fout gaat, help ze dan om die fout te herstellen zonder ze te vernederen.  

In de afbeelding heb ik schematisch aangegeven hoe het plan werkt.